Ga de Vikingen achterna in Denemarken
Duizend jaar geleden verschenen de Vikingen op het wereldtoneel en drukten ze een onuitwisbare stempel op vele delen van Europa. Denemarken, als deel van hun thuisland, is gevormd door die rijke cultuur. Duik je met ons mee in het stoere Vikingverleden?
Een bijzondere kijk in de wereld van de Vikingen
‘Vikingr’ (in Oud-Noors) is de verzamelnaam voor de Scandinavische ontdekkingsreizigers, handelaars en krijgers die vanaf ca. de 8ste tot 11e eeuw grote delen van Europa en Noord-Atlantische eilanden verkenden en er zich vestigden. Het Vikingtijdperk duurde om precies te zijn van 793 tot de beslissende Slag om Hastings in 1066. De samenleving bestond uit volkeren die leefden in wat nu Noorwegen, Zweden, Denemarken en IJsland is.
Hoewel Vikingen vaak als brute krijgers en plunderaars worden beschouwd, waren ze ook bedreven handelaars. Ze bouwden uitgebreide handelsroutes uit die zich uitstrekten van Groenland en Noord-Amerika in het westen tot Novgorod, Kiev en Constantinopel in het oosten (resp. nu in Rusland, Oekraïne en Turkije). Maar ook van het noorden van de poolcirkel tot aan de Middellandse Zee in het zuiden. Denemarken diende voor het grootste deel als centrum van dit systeem. Van hieruit zette men over het algemeen koers naar Engeland en in zuidelijke richting langs de Franse kust en het Iberisch schiereiland. Goederen die werden verhandeld waren onder andere slaven, bont en barnsteen maar ook edele metalen, juwelen en textiel. Voornamelijk kruiden, glas, zijde en wijn werden op hun beurt geïmporteerd.
De Noormannen blonken uit in de scheepsambacht en de kunst van het zeilen. Er waren vele soorten Vikingschepen, gebouwd voor verschillende doeleinden. Schepen waren dan ook een integraal onderdeel van de Vikingcultuur. Hun befaamde lange schepen zorgden ervoor dat ze moeiteloos oceanen doorkruisten, navigeerden door ondiepe wateren en zelfs recht op een strand konden landen.
In de loop van de decennia richtten de Vikingen kleine nederzettingen op. Denen verhuisden voornamelijk naar het oosten van Engeland, een regio dat de Danelaw werd genoemd. Een groot aantal Vikingvrouwen vergezelden hun mannen naar Engeland om zich daar ook te vestigen. Het andere grote gebied van de Deense Vikingnederzetting was in Normandië. De Scandinavische krijgers trouwden hier doorgaans met een lokale vrouw, wat resulteerde in een gemengde Deens-Keltische cultuur in Normandië.
De Vikingsamenleving werd verdeeld in drie sociaal-economische klassen: Thralls, Karls en Jarls. Thralls, de slaven, behoorden tot de laagste klasse. Slavernij was van vitaal belang voor de Vikinggemeenschap; voor dagelijkse karweien, grootschalige bouwprojecten maar ook voor handel en economie. Tijdens hun veroveringen in Europa werden mensen bewust gevangen genomen en naar het thuisland gebracht als slaaf of verkocht aan Arabieren in ruil voor zilver. Karls waren vrije boeren met boerderijen, land en vee. De aristocratie, de Jarls, waren rijk en bezaten grote landgoederen met enorme lange huizen.
Hoewel de Vikingen over het algemeen deel uitmaakten van een niet-geletterde cultuur, beschikten ze over een eigen alfabet op basis van het Germaanse runenscript. Vaak ter nagedachtenis aan de doden, maar ook historische gebeurtenissen kerfden ze in rotsen met behulp van runen. Beschrijvingen van hun heldhaftige veroveringen en succesvolle veldtochten in het buitenland zijn onder andere te lezen op runenstenen die gevonden werden in Scandinavië, op Britse eilanden en tot aan de Zwarte Zee.
Door overige schriftelijke bronnen uit andere culturen die met hen in contact stonden en archeologische vondsten en verslagen vanaf de 20ste eeuw, kunnen we een completer beeld vormen over het leven van de Vikingen. Zo hebben we kennis over hun nederzettingen, ambachten, schepen en militaire uitrusting, handelsnetwerken en hun religieuze overtuigingen.
Vikingen hadden vóór de christianisatie hun eigen geloofssysteem, de Noorse mythologie. In de Noorse mythologie stonden goden als Odin, Thor, Loki en Frey centraal. Sterven in de strijd was de meest prestigieuze manier om het leven te laten. Dit zou je een plaats garanderen in het Walhalla. In de 10e en 11e eeuw hadden zo goed als alle Noormannen zich bekeerd tot het christendom, maar hielden ze vast aan veel van hun heidense geloofsovertuigingen tot laat in de middeleeuwen.
In hun vrije tijd speelden Vikingen graag diverse bord- en dobbelspelletjes. Muziek en verhalen, bier en honingdrank zorgden voor een geslaagd feest.
Het waren daarnaast fervente sporters. Zwemmen, bergbeklimmen en allerlei krijgerstrainingen en gevechtsvaardigheden zoals speerwerpen, worstelen en stenen tillen waren populair.
Feit of fabel?
Er bestaan ontelbaar veel misvattingen over de Vikingen en deze worden nog steeds in stand gehouden. Hieronder ontkrachten we enkele bekende mythes die niet gegrond zijn op historische feiten:
- Vikingen droegen geen gehoornde helmen. Er is geen bewijs dat ze dat ooit hebben gedaan, behalve in sommige rituele ceremonies. Het dragen van gehoornde helmen zou hun vermogen om te vechten in ‘close combat’ ernstig belemmeren. Vikinghelmen waren daarom kegelvormig gemaakt van hard leer met hout en metalen versterking, of van ijzer met een masker en maliënkolder.
- Vikingen waren niet zomaar wilde bruten. Beelden van wildharige plunderaars is hoe de Vikingen werden gemythologiseerd. Anglo-Denen die zich gevestigd hadden in delen van Groot-Brittannië werden daarentegen door hun Angelsaksische buren beschreven als extreem proper, omdat ze erop stonden om minstens eenmaal per week in bad te gaan en hun haar goed te verzorgen.
- Vikingen werden meestal niet in een dolmen begraven. De begraafrituelen varieerden: van overledenen begraven in de grond, in grafheuvels of door middel van de zogenaamde scheepsbegrafenissen. De voorwerpen die met de doden begraven zijn, geven een indicatie van wat men in het hiernamaals belangrijk vond om te bezitten.
Volg het spoor van de Vikingen doorheen Denemarken
Talloze sites, vondsten, monumenten en musea verspreid over Denemarken brengen het Vikingtijdperk tot leven. We lijsten er graag enkele voor je op.
1. Zet koers naar Roskilde: Het Vikingschipmuseum ligt aan de Roskilde fjord en stelt vijf volledig gereconstrueerde Vikingschepen tentoon. Deze geborgen wrakken uit de nabijgelegen fjord illustreren de indrukwekkende scheepsbouwkunst die de Vikingen eigen was. Voor de liefhebbers behoort een rondvaart met een oude Vikingboot op de fjord tot de mogelijkheden.
2. Ontcijfer het runenalfabet: Jelling is een van de belangrijkste historische locaties in Denemarken. Je wandelt er tussen oude runenstenen die door Vikingkoningen zijn geplaatst en nog steeds tussen enorme grafheuvels staan. Op een van de grootste stenen lees je een inscriptie van Vikingkoning Harald Bluetooth. Deze nationale geboorteakte verhaalt de geboorte van Denemarken als natie alsook de introductie van het christendom in het land. De monumenten behoren met reden tot de Unesco werelderfgoedlijst.
Het bezoekerscentrum Kongernes Jelling neemt je mee naar een virtuele Vikingwereld. Denemarken kent zo’n 250 runenstenen, zoals de Glavendrup op het eiland Fyn (met de langste Vikinginscriptie van Denemarken) en de Malt runensteen in het museum van Sønderskov in Jutland.
3. Word Viking voor een dag: In het openluchtmuseum Ribe VikingeCenter kuier je rond door een natuurgetrouwe reconstructie van Ribe in de tijd van de Vikingen. Historische taferelen worden er nagespeeld en je neemt deel aan originele ervaringen. Jaarlijks vindt er ook een grote internationale Vikingmarkt plaats.
Bij de Vikinghaven van Bork en het bijhorende Ringkøbing-Skjern Museum beleef je met al je zintuigen en d.m.v. activiteiten hoe een Viking leefde. Als je een levensechte geschiedenisles wilt ervaren, bezoek dan zeker eind juli Viking Moot in Arhus. Een ontmoeting met gekostumeerde mensen, vakmanschap, authentiek eten, krijgers- en ruiterijvertoningen.
4. Duik in de geschiedenis van Denemarken: Het Nationaal Museum ligt in het hart van Kopenhagen en doet dienst als een geweldige introductie om je Vikingparcours door Denemarken te beginnen.
Leer alles over het verre verleden van Denemarken en zie onbetaalbare Vikingschatten zoals sieraden, munten, wapens en runenstenen.
5. Maak kennis met de dodenwereld: Lindholm Høje is de grootste oude begraafplaats in Scandinavië. De site dateert uit de IJzertijd en de Vikingperiode en bevat een duizelingwekkende 700 graven, gemarkeerd met opvallende stenen ringen en patronen.
Ten zuiden van het stadje Kerteminde op het eiland Fyn vind je het Ladby Viking Museum. Dit museum bevindt zich op de plaats van een Viking grafheuvel waar een 20 meter lang Viking oorlogsschip is gevonden waarin een Viking chieftan samen met zijn meest waardevolle spullen is begraven.
6. Dwaal door forten en ruïnes: Het Vikingbolwerk van Trelleborg is een indrukwekkend ringfort dat omgeven is door een 134 meter lange muur. In 980 richtte de Deense Vikingkoning Harold Blåtand het indrukwekkende Fyrkat Fort op.
In het Fyrkat Viking Center kom je meer te weten over de geschiedenis ervan en kan je een 28,5 m lang Vikinghuis verkennen. Beide sites hebben fascinerende musea en ’s zomers kan je hier genieten van Vikingmarkten en de heropvoering van Vikingveldslagen. In Aggersborg ontdek je ruïnes van een ronde Vikingburcht.
Onze reizen naar Denemarken
Stedentrip Denemarken
Verken drie van Denemarkens meest veelzijdige, charmante en historische steden per trein.
Ervaar de Deense Gezelligheid
Rondreis door Denemarken in een typisch Deense ‘hygge’-sfeer en met focus op natuur
Romantisch Denemarken
Ontspannen rondreis waar je kan genieten van de mooiste regio’s van Denemarken en van elkaar
Zee, Strand & Vikingen
Combineer een weekverblijf in een vakantiehuis aan de Deense kust met het Vikingverleden van Denemarken…
Citytrip Kopenhagen, Göteborg & Stockholm
Per trein ontdek je drie hippe Scandinavische steden met elk een sterk, eigen karakter: Kopenhagen, Göteborg en Stockholm.
Familiepret Denemarken & Zweden
Wil je proeven van zowel Zweedse als Deense sfeer, dan is deze rondreis wat je zoekt!
Charme & Historie
Maak kennis met het cultureel erfgoed van Denemarken en kom tot rust op idyllische plekjes
Familiepret Denemarken
Deze rondreis in kindvriendelijk Denemarken is zeer geschikt voor elk gezin dat geschiedenis en natuur graag afwisselt met een hele hoop pret.
Fietsvakantie – De Smaak van Funen
Verken het eiland Funen per fiets en geniet van lokale lekkernijen
Op de hoogte blijven?
Ontvang het laatste nieuws, bergen inspiratie en
ontdek als eerste onze aanbiedingen in jouw mailbox