De lupine die IJsland paars kleurt
De lupine die IJsland paars kleurt
Wie denkt aan IJsland, denkt ongetwijfeld meteen aan avontuur, vulkanen, kraters en watervallen. Maar ook de lupine is ondertussen niet meer weg te denken uit het IJslandse landschap. Deze kleurrijke plant heeft zich in het wild verspreid en blijft zich vermenigvuldigen over grote oppervlaktes in de natuur op IJsland. Een bijzonder fenomeen waar we je graag wat meer over vertellen!
Hoe kwam de lupine terecht op IJsland?
In 1945 werd de lupine opzettelijk geïntroduceerd in het landschap. Maar wat daarbij verteld moet worden, is wat zo’n 1.000 jaar daarvoor gebeurde: Vikingschepen kwamen aan en de agrarische levenswijze werd al heel snel ook op IJsland gehanteerd. Wat zij niet wisten, was dat de bodem van IJsland daar helemaal niet zo bestand tegen is. De IJslandse bodem is heel gevoelig voor erosie en is daardoor totaal verschillend van het Europese vasteland.
Door zo verkeerd om te gaan met het landschap, werd het al snel de zwaarst beschadigde plek van Europa. Terwijl de rest van Europa zich bezighield met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, was er voor IJsland iets anders belangrijker: het landschap opnieuw tot haar recht laten komen. Een missie in Alaska resulteerde in de verzameling van de best passende planten en bomen voor de heropleving van IJsland. Zo werd de lupine op IJsland geboren.
Kortom, initieel werd de lupine gezien als de ideale bedekking van geërodeerd land. Ondertussen laat de plant een blijvend spoor achter.
Heeft voor- en tegenstanders
De opvallende lupine
De opvallende lupine bloeit in mei/ juni en dient voornamelijk om erosie tegen te gaan en de bodemkwaliteit te verbeteren. Veel toeristen vinden de gigantische hoeveelheid bloeiende lupines een fantastisch uitzicht. De inwoners van IJsland daarentegen, vinden het een minder aangenaam fenomeen, omdat het een enorm deel van het landschap inneemt.
Anderzijds hebben enkele lokale boeren zich hier wel al aan aangepast; zij zien het voordeel in van de plant. Vroeger waren er namelijk heel wat zandstormen die ervoor zorgden dat de wegen afgesloten moesten worden. Na de komst van de lupine, die een groot stuk van het landschap bedekte, was dat probleem er niet meer. Daarnaast laten de boeren ook hun schapen grazen op land dat verrijkt is door de lupine.
De relatie tussen de lupine en de ecologie op IJsland
De Nootka lupine, een plant binnen de lupinefamilie afkomstig uit Noord-Amerika, stopte niet alleen de erosie maar fungeerde ook als een kunstmestfabriek zonder veel kosten. De plant bevat bacteriën die stikstof uit de lucht verzamelen, het gas naar de wortelknolletjes overbrengen en voeding leveren voor de planten die volgen. Dat maakt de lupine tot een echte bodemverbeteraar.
Anderzijds vormt de plant een bedreiging voor de andere flora, zoals het IJslandse mos. Aangemoedigd door de opwarming van de atmosfeer verspreidt de lupine zich richting het binnenland, waarvan men vroeger dacht dat het te droog en te koud was voor deze plant. Volgens de huidige voorspellingen van de klimaatverandering zou de lupine binnen 30 jaar een aanzienlijk deel van het hoogland kunnen koloniseren. En dat zou wel eens een grote verandering van de lokale flora kunnen betekenen.
